آنچه تقدیم میگردد با چشم پوشی از نزاعهای سیاسی جناحی و با قصد رسیدن به واقعیتی است که در میانه کشمکش و جدال سیاسی مورد غفلت قرار گرفته و أحیانا مورد انکار قرار میگیرد، تا آنجا که برخی عنوان «اسلام رحمانی» را مورد بی مهری و اعراض قرار داده و اعتقاد به آن را به مخالفان جناحی خود نسبت میدهند، یکی راه افراط و دیگری راه تفریط را میپماید، یکی آنچنان عنوان رحمت را گسترش میدهد که گویا خدای مهربان برای مشرکان، کافران و مفسدان کیفری قرار نداده و احکام گیفری در اسلام وجود ندارد و دوزخی را نیز در نظر نگرفته و با زبان حال میگویند هرآنچه خدا دارد بهشت جاویدان است!! و بالاتر اینکه دوزخ را مطلوب دوزخیان دانسته و اینکه برخی از اهل دوزخ با شراره های آتش بازی میکنند همانند شناگری که در دریای مواج به شناگری میردازد و خواهان خروج از آن نیستند!! در برابر دسته ای دیگر راه تفریط را پیموده و آن همه آیات رحمت خدا در قرآن کریم را نا دیده گرفته و عنوان «اسلام رحمانی« را به سخریه میگیرند! این دسته گویا چنین میاندیشند که اصل و اساس خدا و اسلام بر پایه قهاریت، انتقام، غضب، جنگ و کشتار بنا نهاده شده است، این دسته هر کسی را که عنوان «اسلام رحمانی» را بر زبان جاری میکند با تازیانه انحراف و اتهامات ناروا مینوازند!!! و این در حالی است که هر دو دسته راه خطا را میپیمایند، ولی یکی با افراط و دیگری با تفریط.

واقعیت این است که خدای بزرگ و آفریدگار جهان: رحمان، رحیم، ارحم الراحمین، رئوف، کریم، منان و رزاق است و این همه از روی رحمت واسعه او است.

آری خدا قهارو منتقم نیز هست و فرمان جهاد و پیکار نیز داده است، ولی این اوصاف فرع بر رحمت او بوده و بازگشت آنها به آن است؛ یعنی اگر خدا به جهاد حکم فرموده است، نه از این جهت بوده که آن را اصل قرار داده باشد، بلکه ماهیت جهاد در اسلام برای دفع شر، ستم و گناه است و به کسانی اذن جهاد داده است که مورد ستم قرار بگیرند: «أُذِنَ لِلَّذينَ يُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا…». [الحج:۳۹].

و اگر نبرد علیه مشرکان در ماههای حر ام را اذن داده به این جهت بوده است که ظالمانه پیامبر خدا (ص) و مسلمانان را از شهر و وطنشان بیرون رانده و فتنه گری میکردند: «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فيهِ قُلْ قِتالٌ فيهِ كَبيرٌ وَ صَدٌّ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ وَ كُفْرٌ بِهِ وَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ إِخْراجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ وَ الْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْل‏…». [البقرة:۲۱۷].

بنا براین اصل و اساس ادیان الهی به ویژه آیین مقدس اسلام، کتابهای آسمانی و فرستادگان خدای بزرگ همان رحمت و مهربانی و برای جذب و هدایت مردم به راه راست و صراط مستقیم بوده است.

آیات رحمت در قرآن

اینکه در این باره قرآن را گشوده و آیات رحمانی آن را مرور مینماییم:

نخستین آیه قرآن «بسم الله الرحمن الرحیم» است و این جمله صد و چهارده بار در قرآن آمده است و خدا ۱۷۰ بار بار خود را با وصف «رحمن» و ۲۲۶ بار با وصف رحیم و شش بار با وصف «ارحم الراحمین» و نیز به هیئتهای دیگر از ماده «رحمت» و چهار بار با وصف «رؤف» ستوده است.

او فرمود: «… وَ رَحْمَتي‏ وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‏ء…» [الاعراف:۱۵۶].

و به پیامبرش خطاب فرمود: «فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ…‏» [آل عمران: ۱۵۹].

و فرمود: «لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَريصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنينَ رَؤُفٌ رَحيمٌ» [النوبه:۱۲۸].

و نیز فرمود: «وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمين‏». [الانبیاء:۱۰۷].

با توجه به سه آیه یاد شده است که برخی از بزرگان ما کتاب «پیامبر رحمت« را نوشته اند.

و خدا مژمنان را نیز اینگونه ستوده است: «ثُمَّ كانَ مِنَ الَّذينَ آمَنُوا وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ وَ تَواصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ» [البلد:۱۷]

دعای معروف کمیل که یادگاری از امام علی علیه السلام است با جمله رحمت واسعه خدا آغاز میشود: «أللهم إنی أسألک برحمتک التی وسعت کل شیء».

سبقت رحمت خدا

شیخ طوسی (ره) در مصباح المتهجد (ص۴۴۲] با عنوان دعای لیلة الأحد دعایی را نقل کرده است که یکی از جمله های آن این است: «سبحان الذی سبقت رحمتُهُ غضبَه».

ملا صدرا در شرح این جمله نوشته است: «إعلم أن رحمة الله وسعته کل شیء وجودا و حکما، فإن وجود الغضب من رحمة الله بالغضب، فسبقت رحمته غضبه، أی سبقت نسبة الرحمة إلیه». (شرح اصول الکافی۲: ۲۴۹].

اسلام رحمانی در کلام رهبر

ممکن است برخی بگویند که مقام معظم رهبری (مد ظله) نیر با اسلام رحمانی مخالفت کرده است، پاسخ: متن عبارت معظم له چنین است: «منظور برخی از اسلام رحمانی، لیبرالیسم است».

از این جمله معظم له هم برخی از دوستان و هم برخی از معاندان [بی بی سی] سوء برداشت کرده و او را مخالف اسلام رحمانی جلوه داده اند، در حالی که مقصود او تعریض به دسته اول یعنی افراط گرایان است که توضیح داده شد، از اینکه آنان از عنوان مورد نزاع: نا دیده گرفتن جهاد، دفاع و گسترش آزادیهای غربی و انکار احکام کیفری اسلام و نیز انکار کیفر آخرتی را اراده میکنند، نه اینکه معظم له اسلام رحمانی را قبول نداشته و برای آن اصالت قایل نباشد، از اینرو از دوستان انتظار میرود در تعبیرات خود در این باره تجدید نظر نموده و واقعیت را ملاحظه نمایند.

با توجه به آنچه گذشت عنوان «اسلام رحمانی» از بهترین، درستترین و زیباترین عنوان و تعبیر برای آیین مقدس اسلام است، یعنی اساس ادیان توحیدی به ویژه آیین مقدس اسلام بر پایه رحمت و مهربانی است و برداشت نادرست و انحرافی و کج فهمی برخی از رحمانیت.اسلام نباید موجب شود که ما از این عنوان قرآنی دست کشیده و با آن مخالفت نماییم، خدا فرمود: « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامينَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى‏ أَلاَّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوى‏ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُون‏». [المائده: ۸]. و نیز همه منادیان اسلام رحمانی را با یک چوب نرانده و به لیبرال بودن متهم ننماییم.زیرا خدا فرمود: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا.. وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ… * يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً…». [الحجرات:۱۱ – ۱۲].

و در یک کلام هر مفهوم قرآنی که موجب تحریف قرار بگیرذ نباید از آن مفهوم دست کشید، بلکه وظیفه داریم آن را درست تبیین نماییم.