بسم الله الرحمن الرحیم

بار دیگر ماه محرم فرا می‌رسد، ماه عزا بر سالار شهیدان حسین بن علی علیه السلام، ماه ماتم و اشک و اندوه، ماه دعا و نیایش و ماه توسل به اولیای خدا.

 هر ساله در این ماه در مساجد و حسینیه‌ها روضه خوانی‌ها، سخنرانی‌ها، مرثیه خوانی‌ها، سینه زنی‌ها و زنجیر زنی‌ها در همه شهرها و روستاهای شیعه نشین ایران و دیگر کشورها برگزار می‌شد، در خیابان‌ها دسته رویها برپا بود، نذر و نیازها و اطعام‌ها درکوی و برزن ایران اسلامی نیازمندان را به نوایی می‌رساند و بی نیازان نیز به عنوان تبرک بهره می‌بردند.

در کنار این مراسم‌های با شکوه: انس، دوستی، یکپارچگی، از خودگذشتگی و ایثار مال شیعیان و علاقمندان به خاندان وحی جلوه‌ای ویژه پیدا می‌کرد.

ولی امسال داستان فرق پیدا کرد، پدید آمدن ویروس کرونا و گسترس شتابان آن دشواری فوق العاده‌ای را در پی داشت که برنامه و نظم همه جهان را به چالش کشیده و تحت الشعاع خود قرار داده است، در پی آن اجتماعات – تقریبا در همه کشورها – ممنوع و مراسم‌های ازدواج‌ها، وفیات و مانند آن محدود و در موارد و زمان‌هایی به تعطیلی کامل کشانده شد، چنانکه حج خانه خدا پس از چهارده قرن برای غیر مردم عربستان کاملا تعطیل شد، زیرا چنین اجتماعاتی گسترش بیشتر این ویروس خطرناک را سبب می‌گردد و سرانجام شوم آن پرشدن بیمارستان‌ها از بیماران کرونایی و گرفتاری فراوان پزشکان و پرستاران و خدمه دیگر بیمارستان‌ها از یک سوی و افزوده شدن شمار مردگان بیماران کرونایی و عزادار شدن خانواده‌ها و گرفتاریهای اقتصادی و روانی فراوان از سوی دیگر است.

در چنین اوضاع اسفناک و خطرناک پرسش این است که: آیا عزاداری برای امام حسین علیه السلام و شهیدان کربلا همانند سال‌های پیش برگزار بشود؟ و در صورت مثبت بودن پرسش، عزاداری چگونه و در کجا و با چه شرایطی باشد؟

ظاهرا در اصل برپایی عزاداری اجمالا پاسخ‌ها یکی و مثبت است، و پرسش مهم در باره شرایط مکانی و دیگر شرایط برپایی عزاداری است که بی تردید باید دگرگونی‌هایی پدید آید تا خطر آفرین نباشد، چنانکه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در سخنان روز عید قربان فرمود: « در عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که کارشناسان و ستاد ملی کرونا اعلام می‌کنند؛ بنده به توصیه این عزیزان عمل می‌کنم».

نگارنده این سطور نیز هماهنگ با بزرگان دین و مذهب بر این باور است که نباید عزاداری برای شهیدان کربلا را به طور کلی تعطیل کرد، ولی نه اینکه ناپخته گفته شود: «با شدت بیشتر برگزار گردد!!!»، بلکه تنها در شهرها و مناطقی که بیماری بسیار کمتر شده باشد، با رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی و با ضابطه ستاد ملی مبارزه با کرونا و به صورت محدود انجام بگیرد.

در این اوضاع آشفته و خطرناک لازم است مراسم عزاداری در رسانه‌ها، مانند رادیو، تلویزیون، روزنامه‌ها و فضاهای مجازی برای استفاده کساتی که با هر شرایطی در خانه‌ها می‌مانند و در محاقل جمعی شرکت نمی‌کنند پرشور و با جاذبه فراوان انجام پذیرد، تا از این راه از انبوه شدن دسته های عزاداری جلوگیری شود.

نیایش و توجه به خدا

در ماه محرم بیش از همه توجه به خدا و نیایش به درگاه او فراموش نشود، باید با توبه و انابه به درگاه خدا و پوزش خواستن از کردارها و رفتارهای نادرست و اصلاح خویشتن بپردازیم، ولی لازم نیست نیایش به صورت جمعی و در اماکن عمومی انجام بگیرد، بلکه شایسته است که به صورت انفرادی و در کنج خانه‌ها – به ویژه در سحرگاهان – به نیایش به درگاه خدا بپردازیم.

آری: «در ماه محرم باید حسینی شد، تا خوشنودی خدا و اولیای طاهرین علیهم السلام فراهم گردد، حسین علیه السلام یاور و پیرو می‌خواهد، نه عزادار».

اما این پرسش که چرا دعاها مستجاب نمی‌شود؟ درخور پژوهشی دیگر است که در مقاله‌ای دیگر به خوانندگان گرامی تقدیم می‌گردد

در هر صورت «سلامت دوستداران امام حسین علیه السلام مهم‌تر از عزاداری است و این چیزی است که در درجه اول اهمیت قرار دارد».

عشق به حسین علیه السلام مصونیت معنوی می‌آورد، نه اینکه در برابر ویروس خطرناک کرونا و یا هر بیماری مسری دیگر مصونیت بیاورد و خدا هم قول نداده است تا در هر شرایطی دعاها را مستجاب گرداند، آیا خردمندانه است که انسان با دست خود، خود را از درون کشتی به دریای طوفانی و یا در دهان نهنگ و یا به درون آتش بیفکند به عشق حسین علیه السلام و یا با توکل بر خدا؟! مکتب حسینی تنها عشق نیست، بلکه مکتب عشق، شعور، خرد ورزی و درست‌کرداری است.

خداوند در مورد توکل نخست به پیامبر صلی الله علیه وآله فرمان می‌دهد که از منافقان دوری کن، سپس فرمان می‌دهد که بر خدا توکل کن: «فأعرض عنهم و توَکَّل علی الله» (سوره نساء: ۸۱).

دیلمی در باره توکل نوشته است: «جای توکل در دل است، و از جای خویشتن حرکت کردن برای جستجوی رفاه و آسایش با توکل ناسازگار نیست… مرد بیابانی‌ای وارد مسجد پیامبر صلی الله علیه واله شد، پیامبر به او فرمود: آیا پاهای شترت را بستی؟ آن مرد گفت: نبستم و بر خدای توکل نمودم، حضرت فرمود: پاهای شترت را ببند و بر خدای توکل کن». (آن سوی صوفیگری: ۱۷۱ – ۱۷۲).

مولوی در دفتر اول مثنوی ضمن بیان این حکایت در ابیاتی نغز چنین می سرود.

گفت آری گر توکل رهبرست     این سبب هم سنت پیغمبر است

گفت پیغمبر به آواز بلند      با توکل زانوی اشتر ببند

بنا براین توکل بر خدا مشروط است، و پیش از توکل، باید از منافقان به عنوان بیمار معنوی دوری کرد و بازوی اشتر را باید بست، پس برای تندرستی و سلامتی جسم نیز باید نخست از هرگونه بستر سازی برای بیماری دوری نماییم، سپس توکل بر خدا کنیم و یا یه اولیای الهی متوسل شویم.

به امید روزی که ویروس خطرناک کرونا از روی زمین ریشه کن گردیده و در سال آینده با آسایش و آرامش کامل به عزاداری با شکوه برای سرور و سالار شهیدان کربلا بپردازیم.