بیستم هشتم ماه صفر طبق نظر مشهور شیعه روز وفات خاتم و افضل پیامبران الهی حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه وآله است، به این مناسبت سخنی در باره وصیت آن حضرت در هنگام وفات به خوانندگان گرامی تقدیم می‌شود، 

انسان معمولا در هنگام آشكار شدن نشانه‏هاى مرگ، نزديك‏ترين افراد خود را نزد خود فرا مى‏خواند و اگر تا آن روز وصيتى نكرده باشد، وصيت مى‏كند و اگر وصيت كرده باشد، آن را تمديد و بر آن تاكيد مى‏ورزد.

 پيامبر اسلام صلی الله علیه وآله‏، نگين پيامبران الهى اگرچه كرارا على علیه السلام را به عنوان وصىّ، وارث، غسل دهنده، كفن كننده و دفن كننده خود معرفى فرموده بود، چنان‏كه وصايا و سفارشات عمومى براى گروهى همانند اهل بيت خود و انصار و يا براى همه امّت خود داشته است؛ ولى – پس از چهارده قرن فاصله با مطالعه در تاريخى كه مدعيان پيروى از سنّت محمّدى و حديث نگاران آنالن گرد آورده‏اند – مى‏خواهيم ببينيم كه پيامبر صلی الله علیه وآله در روزهايى كه در بستر بيمارى وفات خود قرار گرفته بود آيا كسى را فرا خوانده است؟ و يا آن‏گونه كه برخى از آنان مى‏گويند او بدون وصيت از دنيا رفت؟ و اگر وصيت و سفارشى داشت وصىّ او چه كسى و وصيت او در چه محدوده و موضوعى بود؟

 اگرچه طبق روايات فراوان در منابع اهل سنّت، پيامبر صلی الله علیه وآله در هنگام وفات خود قلم و دوات خواسته بود تا براى جلوگيرى از گمراهى مردم چيز مهمّى را مكتوب گرداند و دومی با توهين به پيامبر صلی الله علیه وآله سبب اختلاف و بگو و مگو در حضور پيامبر صلی الله علیه وآله شده و از آوردن قلم و دوات ممانعت كرده بود؛ ولى با اين حال پيامبر صلی الله علیه وآله سخنانى در باره وصىّ و خليفه خود بيان فرمود که به عنوان نمونه چند روایت از منابع اهل سنت در این باره تقدیم می‌شود.

 1. در حديثى كه  در واقع ردّ بر سخن عمر است که گفته بود «کفانا القرآن»: پيامبر صلی الله علیه وآله در بيمارى وفات خود فرمود: «أَلاْ اِنّى مُخْلِفٌ فيكُمْ كَتابَ رَبّى عَزَّوَجَلَّ وَ عِتْرَتى أَهْلَ بَيْتى».«آگاه باشيد! من در ميان شما دو چيز را مى‏گذارم: کتاب خدا و عترت و اهل بيتم را»؛ سپس دست على را گرفت و آن را بالا برد و فرمود: «هذا عَلِىٌّ مَعَ الْقُرْآنِ، وَالْقُرْآنُ مَعَ عَلِىٍّ، لايَفْتَرِقانِ حَتّى يَرِدا عَلَىَّ الْحَوْضَ، فَاَسْاَلُهُما ما خَلَّفْتُ فيهِما». (ابن حجر، الصواعق المحرقه، ص ۱۲).«اين على با قرآن و قرآن با على است، اين دو از هم جدا نمى‏شوند تا در حوض كوثر نزد من وارد گردند، پس [در آنجا] آنچه را در مورد اين دو سفارش كرده‏ام پرسش خواهم كرد».

۲٫ ابن حجر از طريق ابن مظفر و ابن ابى الدنيا، از ابوسعيد خدرى روايت كرده است كه گفت: پيامبر صلی الله علیه وآله ‏ در بيمارى وفات خود، در حالى كه ما در حال خواندن نماز صبح بوديم از خانه بيرون آمد و فرمود: «اِنّى تَرَكْتُ فيكُمْ كَتابَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ سُنَّتى فَاسْتَنْطِقُوا الْقُرْآنَ بِسُنَّتى، فَاِنّهُ لاتَعْمى أَبْصارُكُمْ وَ لَنْ تَزِلَّ أَقْدامُكُمْ، وَ لَنْ تَقْصُرَ أَيْدِيُكُمْ ما أَخَذْتُمْ بِهِما».«من در ميان شما كتاب خدا و سنّتم را باقى گذاشته‏ام، پس چنين است كه ديدگان شما نابينا نمى‏شود و هرگز گام‏هاى شما نمى‏لغزد و دستان شما كوتاه نمى‏شود تا آن هنگام كه به اين دو چنگ بزنيد»؛ سپس با اشاره به على و عباس فرمود: «أُوصيكُمْ بِهذَيْنِ خَيْرا، لايَكُفُّ عَنْهُما وَ لايَحْفَظْهُما عَلَىَّ اِلاّ أَعْطاهُ اللّهُ نُورا حَتّى يَرِدَ بِهِ عَلَىَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ» (الصواعق المحرقه، ص ۱۲۶؛ بكرى خلوتى، فيض الملك العلاّم، ص ۵۸، ح ۴۰) «شما را نسبت به اين دو تن به رفتار نيك سفارش مى‏كنم، زيرا هيچ‏كس از اين دو حمايت نمى‏كند و اين دو را حفظ نمى‏كند جز اينكه خدا به او نورى عطا مى‏فرماید كه با آن نور در روز قيامت بر من وارد مى‏شود».

 3. از عبد اللّه بن عمر نقل شده است كه پيامبر صلی الله علیه وآله در هنگام بيمارى خود فرمود: «برادرم را نزد من بخوانيد»، عثمان را نزد او آوردند، پيامبر صلی الله علیه وآله از او رو برگرداند؛ سپس فرمود: «برادرم را نزد من بخوانيد»، على بن ابى‏طالب را نزد او آوردند، على با پارچه‏اى پيامبر صلی الله علیه وآله را پوشاند و گونه خود را به گونه او گذاشت، آن‌گاه كه على از نزد پيامبر صلی الله علیه وآله بيرون آمد از او پرسيدند: «پيامبر صلی الله علیه وآله‏ به تو چه فرمود: گفت: عَلَّمَنى أَلْفَ بابٍ، يَفْتَحُ كُلُّ بابٍ أَلْفَ بابٍ». (تاريخ مدينة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۸۵). «هزار دروازه دانش بر من گشود كه از هر دروازه آن هزار دروازه گشوده مى‏شود».

۵٫ از عايشه نقل شده است كه گفت: پيامبر صلی الله علیه وآله در زمان وفاتش در حالى كه در خانه او بود فرمود: «أُدْعُوا لى حَبيبى»، من ابوبكر را نزد او آوردم، او به ابوبكر نگاه كرد؛ سپس سر خود را بر روى بالش گذاشت، آن‌گاه فرمود: «أُدْعُوا لى حَبيبى»، عمر را نزد او آوردند، آن‏گاه كه به او نگاه كرد سر خود را بر روى بالش گذاشت؛ سپس فرمود: «أُدْعُوا لى حَبيبى»، من گفتم: «واى بر شما، على بن ابى‏طالب را نزد او بخوانيد، به خدا سوگند او از اين سخن جز او را اراده نكرد»، آن‌گاه كه او را ديد پارچه‏اى را كه نزد او بود بلند كرد و او [على علیه السلام] را در آن داخل كرد و همچنان او را در آغوش داشت تا قبض روح شد، در حالى كه دست او در دست او بود».( ابن هشام، السيرة النبويه، ج ۷، ص ۲۲۶؛ مسند الامام احمد بن حنبل، ج ۱، ص ۵۸۸، ح ۳۳۴۵؛ خوارزمى، المناقب، ص ۶۸، ح ۴۱؛ محب طبرى، مناقب الامام امير المؤمنين من الرياض النضره، الفصل السادس، ص ۱۴۱ و ذخائر العقبى، ص ۷۲ و مختصر ذخائر العقبى، ص ۱۱۶؛ ابن عساكر، تاريخ مدينة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۹۳؛ ابن مردويه، مناقب على بن ابى طالب (ع)، ص ۷۰، ح ۴۴؛ گنجى، كفاية الطالب، ب ۶۲، ص ۲۶۲ – ۲۶۳).

 بيهقى اين حديث را تقريبا به همين مضمون از ارقم بن شرحبيل نقل كرده است، او در مسافرتى كه همراه ابن عباس بود، از او پرسيد: «آيا پيامبر صلی الله علیه وآله وصيّت كرده بود؟»، ابن عباس همان را كه از عايشه نقل شده است روايت كرد و در آخر آن آورد: و آن‏گاه كه [عمر، ابوبكر و عباس] حاضر شدند، پيامبر صلی الله علیه وآله سر خود را بلند كرد و سخن نگفت، عمر گفت: «از نزد پيامبر خدا بر خيزيم، او اگر به ما نيازى داشت نام مى‏برد».( بيهقى، السيرة النبويه، ج ۷، ص ۲۲۶؛ مسند الامام احمد، ج ۱، ص ۵۸۸، ح ۳۳۴۵؛ خوارزمى، المناقب، ص ۶۸، ح ۴۱؛ باعونى، جواهر المطالب، ج ۱، ب ۲۴، ص ۱۷۵).

اینخا چمد نمونه از احادیثی بود که از منابع معتبر اهل سنت از جمله از صحیح بخاری به خوانندگان گرامی تقدیم شده است.

در این اخبار در کنار تمسک به کتاب خدا به تمسک به اهل بیت نیز توصیه شده است، چنانکه علی علیه السلام با قران و قران با علی و نیز علی علیه السلام برادر و حبیب پیامبر صلی الله علیه وآله و نیز کسی که پیامبر در آغوش او جان سپرد معرفی شده است.

این اخبار غیر از حدیث متواتر غدیر و دهها حدیث معتبر دیگر از پیامبر صلی الله علیه وآله است که پیش از وفات خود در باره علی علیه السلام فرموده بود.

اکنون جای این پرسش است که پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه وآله در حالی علی علیه السلام به غسل و کفن و دفن حضرت مشغول بود، چگونه کسانی جرات کردند در سقیفه گرد هم آمده و کسی را برای خلافت برگزیدند که پیامبر صلی الله علیه وآله در لحظه وفات خود راضی نبود چهره آنان را ببیند؟!